Thành nhà Hồ: Khám phá kinh đô đá 600 năm độc nhất Việt Nam

Nằm giữa đồng bằng sông Mã, thành nhà Hồ là di tích đá duy nhất phương Đông còn gần như nguyên vẹn sau gần 700 năm. Bài viết này sẽ dẫn dắt bạn khám phá mọi ngóc ngách: từ lịch sử xây dựng thần tốc thời Hồ Quý Ly, kỹ thuật đá khối độc đáo, đến kinh nghiệm tham quan, giúp bạn có hành trình khám phá đỉnh cao văn hóa – lịch sử Việt Nam.

Thành nhà Hồ ở đâu? Lịch sử hình thành thần tốc

Thành nhà Hồ nằm trên địa bàn xã Vĩnh Tiến và Vĩnh Long, huyện Vĩnh Lộc, tỉnh Thanh Hóa, cách trung tâm TP Thanh Hóa khoảng 45km và cách Hà Nội chừng 140km. Đây là công trình mang ý nghĩa đặc biệt khi từng là kinh đô nước Đại Ngu dưới thời Hồ Quý Ly vào cuối thế kỷ XIV. Dù chỉ tồn tại trong thời gian ngắn, thành nhà Hồ đã để lại dấu ấn lớn trong lịch sử Việt Nam với vai trò là trung tâm chính trị, quân sự, hành chính và văn hóa.

Công trình được xây dựng vào mùa xuân năm 1397 và hoàn thành chỉ trong vòng chưa đầy 3 tháng. Tốc độ thi công “thần tốc” này là điều khiến các nhà nghiên cứu hiện đại không khỏi kinh ngạc, bởi kỹ thuật xây dựng thời kỳ đó chưa có máy móc hỗ trợ. Việc hoàn thiện một kinh thành bằng đá kiên cố trong thời gian ngắn cho thấy sự tổ chức cực kỳ chặt chẽ, khoa học và quyết liệt của vương triều Hồ.

Di sản thế giới – Giá trị UNESCO & bảo tồn

Ngày 27 tháng 6 năm 2011, thành nhà Hồ chính thức được UNESCO công nhận là Di sản Văn hóa Thế giới theo tiêu chí (ii) và (iv). Hai tiêu chí này đề cao giá trị nổi bật về mặt giao lưu văn hóa và kỹ thuật xây dựng, khẳng định tầm vóc toàn cầu của công trình. Thành nhà Hồ trở thành di sản thứ năm của Việt Nam được UNESCO ghi danh, tiếp nối các tên tuổi lớn như Huế, Hội An hay Mỹ Sơn.

Không chỉ dừng lại ở giá trị lịch sử, kiến trúc và nghệ thuật, thành còn là minh chứng cho tư duy quy hoạch đô thị tiến bộ và táo bạo thời bấy giờ. Trong bối cảnh xã hội biến động, Hồ Quý Ly lựa chọn vùng đất Vĩnh Lộc làm trung tâm chính trị mới, thể hiện tầm nhìn chiến lược của một nhà cải cách. Ngày nay, công tác bảo tồn đang được chú trọng với nhiều dự án lớn từ trong nước lẫn quốc tế, nhằm giữ gìn một phần di sản đá hiếm có còn sót lại ở châu Á.

Giờ mở cửa & giá vé tham quan

Thành nhà Hồ mở cửa đón khách tham quan tất cả các ngày trong tuần, bao gồm cả lễ và Tết, với khung giờ linh hoạt theo mùa. Vào mùa hè (tháng 3 đến 9), di tích hoạt động từ 7h00 đến 17h30; mùa đông (tháng 10 đến 2) mở cửa từ 7h00 đến 17h00. Du khách có thể thoải mái lựa chọn thời gian phù hợp để tránh nắng hoặc đón bình minh trên thành cổ.

Giá vé tham quan hiện tại khá hợp lý, được niêm yết công khai tại cổng vào. Vé người lớn là 40.000 VNĐ/lượt, trẻ em từ 7 đến 12 tuổi là 20.000 VNĐ/lượt, và miễn phí cho trẻ dưới 6 tuổi. Ngoài ra, các đoàn học sinh – sinh viên đi theo nhóm còn có chính sách giảm giá, rất phù hợp cho các tour giáo dục văn hóa – lịch sử.

Cách di chuyển & kinh nghiệm tham quan thực tế

Từ Hà Nội, bạn có thể di chuyển đến thành nhà Hồ bằng ô tô cá nhân hoặc xe khách, theo quốc lộ 1A rồi rẽ vào quốc lộ 217 đi tiếp đến huyện Vĩnh Lộc, thời gian đi khoảng 3,5 giờ.

Nếu xuất phát từ TP Thanh Hóa, đường đi thuận lợi hơn, chỉ mất khoảng 1 giờ đồng hồ bằng xe máy hoặc taxi. Tuyến đường vào khu di tích được cải tạo rộng rãi, có bãi đỗ xe ô tô, xe du lịch và xe máy rất thuận tiện.

Khi tham quan, bạn nên đi vào sáng sớm hoặc chiều muộn để tránh nắng gay gắt, đặc biệt là trong mùa hè. Mang theo nước uống, mũ rộng vành, giày thể thao sẽ giúp bạn dễ dàng di chuyển quanh khu thành rộng lớn. Đặc biệt, nên tôn trọng các khu vực có biển báo, không leo trèo lên các bức tường đá để bảo vệ di tích và đảm bảo an toàn.

Khách sạn Mường Thanh Grand Thanh Hóa

 Ngã Ba Voi, Khu đô thị Nam T/P, phường Đông Vệ, T/P. Thanh Hóa, tỉnh Thanh Hóa, Việt Nam.

 Nội thất sang trọng

 Đa dạng tiện ích

 Vị trí trung tâm

 Nhân viên thân thiện, chuyên nghiệp

Giá chỉ từ: 1.020.000 VND/đêm

XEM NGAY

Điểm nhấn đặc biệt nổi bật của Thành Nhà Hồ

Kiến trúc độc đáo bằng đá – Kỹ thuật bí ẩn vượt thời đại

Thành nhà Hồ được đánh giá là công trình kiến trúc đá lớn và hiếm có bậc nhất trong lịch sử phương Đông. Tổng thể thành có hình vuông gần như hoàn hảo, mỗi cạnh dài khoảng 870–880 mét, với tường thành cao trung bình từ 5 đến 6 mét. Toàn bộ hệ thống thành được xây dựng chủ yếu từ những khối đá xanh lớn, được đẽo gọt, gia công và xếp chồng khít lên nhau mà không cần đến bất kỳ chất kết dính nào.

Điểm đặc biệt là mỗi khối đá trong thành có kích thước trung bình lên đến 2 mét dài, 1 mét rộng và dày 0,7 mét, nặng khoảng 15–20 tấn. Một số khối thậm chí nặng tới 26 tấn, được vận chuyển và đặt chính xác từng lớp, từng hàng trong điều kiện không có máy móc hiện đại. Chính kỹ thuật xếp đá “không vữa” này vẫn là ẩn số khiến nhiều nhà khảo cổ học và kỹ sư xây dựng ngày nay phải thán phục.

Các khối đá được ghép nối với độ chính xác cao, gần như không có khe hở, giúp thành tồn tại vững chắc qua hơn 600 năm bất chấp thời tiết khắc nghiệt và chiến tranh. Điều đó chứng minh trình độ kỹ thuật xây dựng, tổ chức lao động và tính toán khoa học vượt bậc của người Việt cuối thế kỷ XIV. Không chỉ là một pháo đài quân sự, thành nhà Hồ còn là biểu tượng của trí tuệ và sức mạnh dân tộc được thể hiện qua từng phiến đá thô mộc.

Thành nội – La thành, hào thành & đàn Nam Giao

Không chỉ có phần tường thành đá nổi bật, thành nhà Hồ còn sở hữu quần thể kiến trúc phòng thủ hoàn chỉnh với La thành, hào nước bao quanh và khu đàn tế Nam Giao. La thành là hệ thống tường đất đắp cao hàng mét, có vai trò như vòng bảo vệ thứ hai, nằm bên ngoài tường đá chính. Các con hào lớn, rộng từ 10 đến 15 mét, chạy bao quanh thành, không chỉ hỗ trợ phòng thủ mà còn điều tiết thủy lợi trong vùng.

Đàn Nam Giao được xây dựng ở phía Nam thành, là nơi vua Hồ thực hiện các nghi lễ tế trời cầu quốc thái dân an. Dù không còn nguyên vẹn như xưa, khu vực này vẫn còn dấu tích nền đất, móng bệ và giếng thiêng, thể hiện rõ chức năng nghi lễ tôn giáo trong thiết kế thành cổ. Sự xuất hiện của khu đàn tế cho thấy thành nhà Hồ không chỉ phục vụ quân sự, mà còn là trung tâm văn hóa – tín ngưỡng của một vương triều ngắn ngủi nhưng có tầm nhìn xa.

Giếng Vua – Công trình kỹ thuật độc đáo và đầy biểu tượng

Giếng Vua nằm ngay trong khuôn viên đàn Nam Giao, được xem là một trong những hạng mục kỹ thuật độc đáo nhất còn sót lại của thành nhà Hồ. Giếng có hình vuông ở miệng và tròn ở đáy, đường kính gần 5 mét, sâu gần 5 mét, tượng trưng cho triết lý trời tròn đất vuông trong văn hóa phương Đông. Kiến trúc của giếng gồm 9 tầng đá xếp lớp, được chế tác và lắp đặt bằng kỹ thuật cao đến mức sau hàng trăm năm vẫn không hề xê dịch.

Nước trong giếng quanh năm trong vắt, được xem là mạch nguồn linh thiêng gắn với hoạt động tế lễ của triều đình xưa. Những phiến đá lớn ghép khít đến khó tin, không dùng vữa mà vẫn vững chãi như mới, là minh chứng sống động cho tay nghề và tư duy xây dựng vượt thời đại. Đây cũng là một trong những công trình khiến UNESCO đánh giá rất cao giá trị kỹ thuật và nghệ thuật của quần thể thành nhà Hồ.

Cổng thành & hào thành – Những phần còn lại đầy giá trị lịch sử

Cổng Nam là hạng mục nổi bật nhất còn tồn tại của thành nhà Hồ, với kết cấu ba cửa cuốn lớn làm từ đá nguyên khối, cao hơn 9 mét và rộng gần 15 mét. Đây là cổng duy nhất còn nguyên vẹn đến ngày nay, thể hiện trình độ xây dựng và tổ chức thi công chính xác đến từng centimet. Phần mái vòm của cổng được thiết kế theo kiểu cuốn đá khô, một kỹ thuật chưa từng thấy trong các công trình cổ cùng thời tại Việt Nam.

Ba cổng còn lại (Bắc, Đông, Tây) tuy đã bị thời gian tàn phá nhưng vẫn còn dấu tích nền móng và một số đoạn tường đá. Phía sau tường thành là hào nước bao quanh, từng có chức năng ngăn kẻ địch tiếp cận tường thành và hỗ trợ hệ thống thủy lợi trong vùng. Sự kết hợp hài hòa giữa kiến trúc đá, hào nước và thiên nhiên xung quanh tạo nên hệ thống phòng thủ bền vững, vừa hiệu quả quân sự, vừa mang tính thẩm mỹ cao.

Thành nhà Hồ không chỉ là một di tích lịch sử được UNESCO công nhận, mà còn là biểu tượng trường tồn của trí tuệ, kỹ thuật và bản lĩnh dân tộc Việt Nam cuối thế kỷ XIV. Mỗi phiến đá nơi đây đều chứa đựng một câu chuyện, một thông điệp về niềm tin, sự đổi mới và khát vọng xây dựng một quốc gia vững mạnh từ cội rễ văn hóa.

Nếu bạn đang tìm kiếm một điểm đến không chỉ đẹp mà còn sâu sắc, lắng đọng và giàu ý nghĩa, thì hành trình về với thành nhà Hồ chính là cơ hội để chạm vào một phần di sản hiếm có còn sót lại của châu Á. Đừng chỉ đọc, hãy một lần tận mắt chứng kiến – bởi có những giá trị chỉ cảm nhận được khi thật sự đứng giữa lòng thành đá cổ hơn 600 năm tuổi này.

MƯỜNG THANH HOSPITALITY

• Hotline: 1900 1833
• Fanpage: https://www.facebook.com/fan.muongthanh/
• Website: https://muongthanh.com/
• Booking:https://booking.muongthanh.com/
• Nhà Mường:http://nhamuong.com